УПАТСТВА ЗА ПАЦИЕНТИ

Во лабораторијата при ПЗУ Прим. Д-р Самарџиски венско земање на крв се врши најдоцна до 11 часот. Во случај на итност а процедурата на анализата го дозволува тоа, не мора да се запази ова временско ограничување, односно крв може да се зема и во попладневните часови во зависност од анализата, на барање на доктор.

Пациентот потребно е пред земање на крв да се придржува кон 12 часовна диета (на гладно, по 10 до 12 часа од последен оброк). Посебно доколку се вршат одредувања на протеински, глуциден и липиден статус. Не треба да консумирате било каква храна, чај, кафе, алкохол, цигари. По потреба може да се консумира вода.

Бидејќи работиме со Фондот за Здравство на РСМ, за одредени анализи се доплаќа партиципација според Референтните цени, и примероци се земаат со приложување на уредно пополнет лабораториски упат (ЛУ-1) креиран од избран матичен лекар.

Задолжително го информирате медицинското лице доколку земате некаква терапија, дури и додатоци во исхраната (витамини), затоа што овие најчести пред-аналитички грешки се превенираат во оваа фаза од лабораториската работа. Доколку земате витамини од групата на Б вит. потребно е да го прекинете внесот на овие витамини 7 до 10 дена пред посетата во лабораторијата, поради можна интеракција на овие состојки и сензитивноста на анализата. Ова се однесува на хормоните, тумор маркери, специфични протеини.

За одредени анализи кои имаат изразито променливи фактори, дневна варијација, биолошка варијабилност, време на активност, терапија и др, времето на нивното испитување треба да го одреди самиот доктор. Тоа се однесува и за анализи кои се одредуваат при лекување со антикоагулантна терапија, хормонска терапија, терапија со железо. За да се добијат веродостојни резултати, земањето на крв се врши по одреден wash out период на лекот (време неопходно за лекот да се исфрли од организмот).

Пред вадењето на крв треба да избегнувате физичка активност затоа што влијае на зголемувањето на нивоата на креатинин киназа, лактат дехидрогеназа, кортизол, катехоламини.

Пациентите кои чувствуваат страв и вознемиреност од венепункцијата или земање капиларна крв, неопходно е тоа да му го укажат на одговорниот лаборант кој е должен да го информира пациентот за процедурата на земање на крв, а со цел елиминирање на несакани последици и благо навремено пружање на прва помош.

Откако одговорниот лаборант за земање на крв ќе добие потврден позитивен одговор за вашата здравствена состојба, можете да ја напуштите лабораторијата.

Урината (мокрача) како примерок од кој се добиваат голема палета на дијагностички и аналитички податоци за здравјето и состојбата на организмот е една од најчесто испитуваниот примерок во биохемиската лабораторија, во склоп на ЛУ-1 упат. За биохемиски и микробиолошки преглед на урината неопходно е да се земе урина после лична хигиена (тоалета со топла вода и сапун).

Прва утринска урина (среден млаз) се собира во стерилен сад и во најкраток можен рок се носи во лабораторијата. Ако не сте во можност да дојдете веднаш, урината може да стои во фрижидер максимално до 4 часа. Не се зема за време и неколку дена пред и по менструален циклус.

За 24 часовно правилно собирање на урината (целодневна) треба да испиете 6-8 чаши вода (околу 1.5 Л). Урината може да ја собирате во стерилен сад кој Ви е даден од лабораторијата, стаклен стерилен сад или пластично шише (најдобро од флаширана вода). Најпрво, утрешната измокрена урина ја фрлате и го забележувате времето. Ги собирате сите примероци на урина во текот на денот и ноќта во садот. Точно 24 часа од почетокот на собирањето комплетно испразнете го мочниот меур и целата содржина додадете ја на претходната количина. Овој последен примерок ја комплетира Вашата 24 часовна урина.

Столицата е соодветен примерок за бактериолошка, виролошка, миколошка и паразитолошка дијагноза на инфекции на гастроинтестиналниот тракт. Се собира во стерилен пластичен сад со лажица за земање мостри прикачена на капакот на садот. Екскрецијата на предизвикувачкиот агенс на инфекцијата не е униформа, па за да се зголеми можноста за откривање на предизвикувачкиот агенс, треба да се донесат три последователни примероци од столицата во лабораторија (со интервал од 24 часа). Примерокот е потребно да го донесете во рок од 2-3 часа или да го ставите во фрижидер и да го донесете во рамките на 24 часа од земањето и не смее да содржи нечистотии од урина, вода, тоалетна хартија, масло, лекови или други хемиски агенси.

Дефекацијата треба да се направи во чиста, сува ноќна тава или на санитарна подлога а потоа дел од примерокот да се префрли во стерилен пластичен сад со лажица закачена на капакот што може да се купи од аптека.

Набљудуваните патолошки примеси (слуз, гној, крв, течен дел од столицата) се најважни за време на земање мостри, тие мора да се земат со лажица и да се префрлат во садот за земање мостри.

За изведување на имунохемиски тест на фокално окултно крварење во измет (iFOBT) чија цел е откривање на микротрагови од крв во изметот, е стандарден скрининг тест за рано откривање на колоректален карцином и преканцерозни полипи но може да се откријат и крварења од други причини. Доколку се издадат абнормални резултати се применуваат специјализирани дијагностички тестови.  Скрининг тестовите се наменети за популација која е под зголемен ризик за развивање на одредено заболување, но инаку нема симптоми (асимптоматски).

Пациентот се советува да се придржува кон одреден тип на исхрана и прекин на таблети аспирин, NSAIL.

ДОЗВОЛЕНО Е: добро варено месо, живина, јогурт, млеко, варено овошје и зеленчук, житарици, салати, кикирики и други јатки.

ЗАБРАНЕТО Е: недоволно печено црвено месо, паштети, колбаси, диња, лубеница, рен, банани и домати, витамин Ц, портокали и лимони. Тестот се одложува доколку имате активно крварење од хемороиди или уринарен тракт, менструален циклус.

Тестот на оптоварување со глукоза се врши во лабораторијата, во траење од 120-180 минути (во зависнот од тоа што го бара Вашиот лекар). За време на изведувањето на тестот пациентот треба да мирува, не се јаде, не консумира храна и не пуши. Неколку дена пред изведувањето на тестот не треба да се подложува на преголем физички напор, да јаде урамнотежена исхрана и да прекине одредени лекови кои можат да влијаат на метаболизмот на глукозата (кортикостероиди).

Одредување на серумско железо не треба да се врши во тек на акутна инфекција. Два дена пред посетата на лабораторија не треба да се консумираат: сокови збогатени со витамини (боровинки, црни рибизли, капини, цвекло). Кај пациентите на терапија со железо и/или мултивитамински препарати збогатени со железо потребно е да се придржуваат кон овие правила пред мерење на железото: